In 2023 zijn er geen schokkende fiscale wijzigingen voor ANBI's geweest. Ook op Prinsjesdag zijn geen grote veranderingen aangekondigd. De belangrijkste fiscale ontwikkelingen voor ANBI’s spelen zich af in de vennootschapsbelasting. In dit artikel noemen we enkele lopende fiscale ontwikkelingen.
De Belastingdienst heeft dit jaar een ANBI Loket geopend om kleine en middelgrote aanvragers van de ANBI-status te helpen bij de aanvraag. Naast het bekende pdf-aanvraagformulier is het nu ook mogelijk de ANBI-status online aan te vragen. Dit past in de vorig jaar aangekondigde plannen om de informatie over en het toezicht op de ongeveer 45.000 ANBI’s te verbeteren. De bedoeling is dat er een verplichting gaat komen voor ANBI’s om hun gegevens online aan te leveren bij de Belastingdienst. Wanneer inwerkingtreding haalbaar is wordt nog bekendgemaakt.
Over de wijze van toezicht op de naleving van ANBI-regelgeving volgt dit jaar nog een evaluatie. Daarbij komt ook de al jarenlang lopende vraag aan de orde of het bestedingscriterium (de anti-oppoteis) aangescherpt kan en zal worden. Nu is er nog steeds onduidelijkheid over hoeveel vermogen een ANBI mag aanhouden.
Dit jaar is de Belastingdienst begonnen met het publiceren van “kennisgroepstandpunten”. Verder zijn er Besluiten en wetsvoorstellen gepubliceerd of aangekondigd over de giftenaftrek. Vanaf 2024 komt er onder andere een keuzemogelijkheid voor donateurs om een periodieke gift aan een ANBI te beëindigen bij verlies van de ANBI-status.
Op Prinsjesdag is bekend geworden wat er met de giftenaftrek in de vennootschapsbelasting gaat gebeuren. Staatssecretaris Van Rij van Fiscaliteit en Belastingdienst wil die giftenregeling afschaffen en het eenvoudiger maken voor vennootschappen om giften aan ANBI's af te trekken van hun winst. Vooral voor zeer grote gevers is een voordeel dat volgens het voorstel vanaf 2024 niet langer heffing van inkomstenbelasting box 2 bij dga’s plaatsvindt indien hun B.V. meer geeft dan het huidige maximum (50% van de fiscale winst met een maximum van € 100.000). Voor de meeste dga’s in het MKB geldt echter dat zij tot nu toe giften via hun B.V. geven binnen die maximale aftrekgrens. In die gevallen is het vervallen van de giftenaftrek voor de vennootschapsbelasting vanaf 2024 dus een fors nadeel. Of dat vanaf 2024 tot vermindering van giften leidt zal nog moeten blijken. Overigens blijven giften in de vorm van sponsoring, reclame of vanuit MVO-beleid volledig aftrekbaar als reclamekosten. Daarvan maken vooral grotere bedrijven gebruik.
Onlangs is een geactualiseerd Besluit verschenen over vennootschapsbelastingplicht voor stichtingen en verenigingen. Enkele onderdelen zijn aangepast of verduidelijkt. De belangrijkste verduidelijkingen gaan over het criterium “deelname aan het economische verkeer”, over “winststreven” en over het “concurrentiecriterium”.
Daarbij valt op dat het beleid over “winststreven en gesubsidieerde instellingen” (ook wel het “Subsidiebesluit” genoemd) volledig herschreven is, een flinke aanscherping lijkt te zijn en weer nieuwe vragen oproept. Stichtingen en verenigingen die mede dankzij subsidies stelselmatig overschotten behalen en overhouden, voldoen in beginsel aan het criterium “winststreven”. Zij krijgen dan met vennootschapsbelastingplicht te maken, vooral als zij daarnaast ook andere inkomsten uit andere activiteiten hebben. Daarbij is nog wel een verzachting ingevoerd dat onder voorwaarden geen sprake hoeft te zijn van winststreven indien een stichting of vereniging vergoedingen op contractbasis van gemeenten ontvangt voor activiteiten waarvoor ook een subsidie denkbaar zou zijn geweest.
Stichtingen en verenigingen die met subsidies en/of contracten met gemeenten te maken hebben, kunnen (laten) beoordelen of het nieuwe Besluit tot vennootschapsbelastingplicht leidt. Daarbij is van belang dat het Besluit slechts standpunten bevat waarover een belastingrechter anders kan oordelen. Lastig is verder dat het Besluit nog steeds onduidelijkheden bevat en nieuwe vragen oproept.
Voor veel stichtingen en verenigingen met subsidies voor hun activiteiten blijft er op dit punt dus onzekerheid bestaan en is het wachten op verdere verduidelijkingen door de Belastingdienst of in rechtspraak.
