Regelmatig wordt nieuwe fiscale jurisprudentie over ANBI’s gepubliceerd. Daarnaast leidt de aanvraag van een ANBI-beschikking soms tot discussie met het ANBI-team van de Belastingdienst. Met name over de volgende ANBI-eisen bestaat niet altijd voldoende duidelijkheid en kan per concrete situatie van een ANBI discussie ontstaan:
- In hoeverre zijn commerciële activiteiten mogelijk?
- In hoeverre mag het bestuur uit familieleden bestaan?
- In hoeverre is exploitatie van vastgoed toegestaan?
- Hoeveel vermogen mag aangehouden worden zonder tegen de anti-oppoteis aan te lopen?
Meer duidelijkheid over de anti-oppoteis is al begin 2019 aangekondigd, maar het proces is kennelijk niet eenvoudig. Onder andere overleg met belangenorganisaties heeft nog steeds niet tot een publicatie van de Belastingdienst geleid over de reikwijdte van de anti-oppoteis.
In juni 2022 zijn in een Adviesrapport van de Commissie algemeen nut beogende instellingen zeven aanbevelingen gepresenteerd die het toezicht op ANBI’s moeten verbeteren. Dit najaar komt het kabinet met een inhoudelijke reactie op het rapport. Dan zal blijken of dat tot aanpassing van ANBI-eisen leidt.
Volgens een internetconsultatie Fiscale verzamelwet 2024 is het de bedoeling de eisen voor periodieke giften te versoepelen. Dat betreft onder andere het zogenaamde onzekerheidsvereiste waaraan een periodieke schenkingsovereenkomst moet voldoen. Verder bevat dat toekomstige wetsvoorstel de verplichting om bij giften in natura van meer dan € 10.000,- een objectieve waardebepaling toe te voegen. Het is nu wachten op wat het Ministerie met de commentaren op het voorstel gaat doen en of de voorstellen inderdaad pas in 2024 ingaan.
In het recente rapport van het Interdepartementale beleidsonderzoek (IBO) over vermogensverdeling worden diverse belastingconstructies genoemd, waaronder het oprichten van een ANBI om via de giftenaftrek (vooral periodieke schenkingen) het belastbare inkomen te verlagen. Op Prinsjesdag heeft het kabinet gereageerd op het IBO-rapport ‘Licht uit, spot aan: de vermogensverdeling’: de giftenaftrek wordt vanaf 2023 afgetopt op € 250.000,- per huishouden voor periodieke giften aan ANBI’s en verenigingen. Inmiddels is via een eerste nota van wijziging op het Belastingplan duidelijk geworden dat deze beperking al ingaat op 4 oktober 2022 om 16:00 voor nieuwe overeenkomsten van periodieke schenking.
Sommige ANBI’s zijn vanwege omvangrijke winstgevende commerciële activiteiten vennootschapsbelastingplichtig. Deze ANBI’s krijgen vanaf 2023 met een hoger tarief te maken. ANBI’s met personeel krijgen te maken met nieuwe loonbelastingmaatregelen. Er zal op dat gebied niet veel veranderen. Aangekondigd is dat in 2023 een hogere belastingvrije kilometervergoeding mogelijk zal zijn.
